Czy w ostatnim czasie znów natknęłaś się na kolejny artykuł twierdzący, że pewne pokarmy są „zakazane” dla dzieci? 🚫
W morzu informacji, które zalewa nas każdego dnia, łatwo się pogubić pośród mitów żywieniowych, które krążą wokół karmienia maluchów. Niektóre z nich potrafią budzić niepokój, inne prowadzą do niepotrzebnych ograniczeń, a jeszcze inne utrudniają codzienne, spokojne podejście do jedzenia.
Dlatego dziś rozwiewam wątpliwości i obalam 5 najczęściej powtarzanych mitów w żywieniu dzieci. Od cukru, przez warzywa, aż po suplementy – czas na małą dawkę faktów.
Pamiętaj – zawsze warto sprawdzać źródła informacji, szczególnie gdy chodzi o zdrowie naszych dzieci.
Mit: Dzieci naturalnie preferują niezdrowe jedzenie.
Ten mit nie ma podstaw naukowych. Dzieci nie rodzą się z wbudowaną miłością do chipsów i cukierków – to kwestia doświadczeń, otoczenia i tego, co same widzą na talerzach bliskich. Twoje dziecko może nauczyć się lubić różnorodne, zdrowe pokarmy, jeśli wcześnie zacznie je poznawać – bez presji i w spokojnej atmosferze. Odpowiedz na pytanie „Jak budować zdrowie nawyki żywieniowe u dzieci” znajdziesz TUTAJ.
Badania opublikowane w Appetite (2016) pokazują, że dzieci są bardziej skłonne do akceptacji nowych smaków, jeśli mają z nimi częsty kontakt – szczególnie wtedy, gdy rodzic sam je te produkty i nie wywiera presji【1】.
Jako rodzic masz ogromny wpływ – jesteś wzorem do naśladowania, który może zbudować pozytywną relację z jedzeniem.
💊 Mit: Wszystkie dzieci potrzebują suplementów do prawidłowego rozwoju.
Choć suplementy mogą być przydatne w niektórych sytuacjach (np. przy alergiach, wybiórczości pokarmowej czy na diecie eliminacyjnej), to większości dzieci w dobrej kondycji zdrowotnej wystarcza dobrze zbilansowana i różnorodna dieta.
Wyjątki?
- Witamina D – w naszym klimacie rekomendowana suplementacja od pierwszych dni życia do minimum 12. roku życia (Polskie zalecenia, 2023). Wszystko co musisz wiedzieć o witaminie D znajdziesz TUTAJ.
- Witamina B12 – potrzebna, jeśli dziecko jest na diecie wegańskiej.
Pozostałe składniki (żelazo, wapń, cynk) najczęściej da się dostarczyć z codziennego jedzenia. Zanim sięgniesz po suplement – skonsultuj się z dietetykiem lub pediatrą. Nie każdy kolorowy preparat „na odporność” jest potrzebny.
🥛 Mit: Dzieci muszą pić dużo mleka, aby mieć mocne kości.
Mleko jest źródłem wapnia, ale zdecydowanie nie jedynym. Jeśli dziecko nie przepada za mlekiem – nie ma potrzeby go zmuszać. Wapń znajduje się też w wielu innych produktach:
🥦 zielone warzywa liściaste (np. jarmuż, brokuły),
🥜 orzechy, nasiona (chia, sezam),
🥛 napoje roślinne wzbogacane w wapń,
🍽 tofu i inne produkty na bazie soi.
🔍 Zgodnie z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), kluczowa jest nie tylko ilość wapnia, ale także jego przyswajalność oraz odpowiedni poziom witaminy D, która ułatwia jego wchłanianie.
🍬 Mit: Cukier powoduje nadpobudliwość u dzieci.
To bardzo popularny mit, ale… nauka mówi co innego. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że cukier faktycznie powoduje nadpobudliwość.
Metaanaliza 23 badań opublikowana w Journal of the American Medical Association (Wolraich et al., 1995) nie wykazała związku między spożyciem cukru a zachowaniem dzieci【2】. Efekt „cukrowej hiperaktywności” często wynika z kontekstu – urodzin, emocji, hałasu, nowych bodźców.
Oczywiście – warto ograniczać cukier ze względu na zdrowie metaboliczne, ryzyko próchnicy czy nadwagi. Ale nie trzeba się go bać w każdej sytuacji. Liczy się całościowy kontekst diety, a nie pojedyncze wybory.
Jeśli chcesz poznać 5 faktów o słodyczach w diecie dzieci zajrzyj TUTAJ.
Mit: Dzieci nie lubią warzyw i trzeba je do nich zmuszać.
To chyba jeden z najbardziej krzywdzących mitów – bo odbiera nadzieję i zaburza relację z jedzeniem. Zmuszanie do jedzenia warzyw często przynosi odwrotny skutek – budzi niechęć, opór i stres przy stole.
🔍 Badania (van der Horst et al., Public Health Nutrition, 2014) pokazują, że dzieci, które są zaangażowane we wspólne przygotowywanie posiłków, częściej jedzą warzywa i są bardziej otwarte na nowe smaki【3】.
Co działa lepiej niż zmuszanie?
- wspólne gotowanie,
- dawanie wyboru („papryka czy ogórek?”),
- spokojna obecność warzyw na stole, bez komentowania.
Z czasem wiele dzieci zaczyna próbować – tylko potrzebują do tego bezpiecznej przestrzeni i czasu.
Aby dowiedzieć się więcej przeczytaj też artykuł „Moje dziecko nie je warzyw”.
A Ty?
Czy jest jakiś mit żywieniowy, który szczególnie Cię zaskoczył albo który długo uznawałaś za prawdę? Podziel się w komentarzach – Twoje doświadczenia mogą być niezwykle cenne dla innych mam
📚 Źródła:
- Coulthard H. et al. (2016). Exposure to unfamiliar vegetables increases acceptance in children. Appetite.
- Wolraich ML et al. (1995). Effects of sugar on behavior and cognition in children: A meta-analysis. JAMA.
- van der Horst K. et al. (2014). Family meal environment and children’s diet quality. Public Health Nutrition.
.