Alergia na białko mleka krowiego (BMK) to jedno z najczęstszych schorzeń alergicznych u dzieci, a eliminacja mleka i jego przetworów bywa dużym wyzwaniem zarówno dla rodziców, jak i dietetyków. Jak zbilansować dietę, gdy trzeba wykluczyć produkty mleczne? Jakie zamienniki wybierać i na co zwracać uwagę? W tym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci prowadzić dietę eliminacyjną bez obaw o niedobory.
Alergia na BMK to reakcja układu odpornościowego na białka obecne w mleku krowim, takie jak kazeina czy serwatka. Często mylona jest ze skazą białkową, która obejmuje szerszy zakres białek, jednak są to różne schorzenia.
Alergia na BMK może objawiać się w różny sposób, dlatego warto zwracać uwagę na zmiany w organizmie dziecka. Oto najczęstsze symptomy:
Uwaga: Objawy te mogą wskazywać również na inne schorzenia. Zanim wyeliminujesz produkty mleczne, skonsultuj się z lekarzem. Samodzielna diagnoza może narazić dziecko na niedobory i niepotrzebne koszty.
W przypadku alergii na BMK podstawowym zaleceniem jest wykluczenie mleka krowiego oraz wszystkich produktów, w których składzie się znajduje. Są to:
Ukryte źródła mleka:
Białko mleka może kryć się także w produktach, w których się go nie spodziewasz: pieczywie, słodyczach, przetworach mięsnych czy gotowych daniach. Sprawdzaj etykiety pod kątem obecności kazeiny, serwatki, laktozy czy mleka w proszku.
Dowiedz się, jak zarządzać słodkimi zachciankami Twojego dziecka bez wyrzutów sumienia. Nasz e-book 'Słodki Spokój’ oferuje praktyczne porady, które pomogą Ci wprowadzić harmonię do rodzinnego stołu.
Niemowlę i noworodek
Jeśli karmisz piersią, a Twoje dziecko cierpi na alergię na BMK to zalecane jest stosowanie diety bezmlecznej u mamy (dieta wyłączająca mleko i inne produkty mleczne). Zadbaj wtedy o źródła wapnia z takich produktów jak: brokuły, buraki, kasza gryczana, jaja, sardynki, szprotki, maliny, rośliny strączkowe, orzechy laskowe, migdały, mak, sezam oraz produkty fortyfikowane oraz białka z: mięsa, nasion roślin strączkowych, ryb czy pełnoziarnistych zbóż takich jak np. komosa ryżowa.
Jeśli jednak korzystasz z mleka modyfikowanego – jako dodatku do karmienia piersią lub jako jedyne źródło to objawy mogą pojawić się po spożyciu tego mleka.
Mleka modyfikowane przeznaczone dla niemowląt z alergią na BMK
Na rynku dostępne są także mleka, które nie zawierają białek mleka krowiego, albo są one rozłożone do pojedynczych cząsteczek, które nie są uczulające – proces ten nazywany jest hydrolizą. Przykładowe preparaty: Bebilon Pepti Syneo, Nutramigen LGG, NAN Expert pro HA, Bebilon Prosyneo HA Hydrolyzed Advance.
Często stosowanym oznaczeniem jest HA.
Na co można zamienić produkty mleczne?
Istnieje wiele alternatywnych produktów mlecznych dostępnych na rynku, które nie zawierają białka mleka krowiego. Należą do nich mleko roślinne (np. mleko sojowe, migdałowe, kokosowe), jogurty na bazie roślin (np. z soi, kokosa), oraz serki roślinne.
Pamiętaj jednak, by sprawdzać skład takich produktów, bo mogą one być mniej/bardziej przetworzone.
Przeanalizuj sobie np. skład tego wegańskiego sera żółtego i jogurtu sojowego. Który wybrałabyś dla swojego dziecka?
Oczywiście ten ser żółty to głównie olej kokosowy z jakimiś dodatkami smakowymi. Jest to żywność przetworzona i raczej ma tylko przypominać weganom smak sera niż dostarczać składników odżywczych. Niech Cię nie zmyli dodatek witamin i składników mineralnych. Natomiast jogurt ten oprócz dodatku cukru nie ma w składzie nic niepokojącego i możesz go podawać dzieciom. 🙂
A co z napojami roślinnymi?
I to jest jakieś rozwiązanie, ale! Na pewno nie jest to idealne rozwiązanie, dlatego, że różnią się one znacząco pod względem wartości odżywczych. Mają one mniej białka, witamin, a nawet wapnia. Coraz częściej napoje roślinne są jednak fortyfikowane, czyli dodawane są witaminy i minerały, np. wapń czy B12 i warto takie wybierać.
Zaleca się jednak, by wprowadzać je do diety dopiero po 12 miesiącu.
Uwaga! W kontekście dzieci nie kupuj napoju ryżowego. Zalecenia mówią, że nie powinien być spożywany przez dzieci poniżej 5 roku życia, ze względu na potencjalną zawartość szkodliwego arsenu.
Czy można zamienić mleko krowie mlekiem kozim/owczym/wielbłądzim?
Na pewno nie powinny być podawane niemowlętom ze względu na zupełnie inny stosunek składników mineralnych. Mogą doprowadzić do obciążenia pracy nerek maluszka.
Mleko kozie może też wywołać reakcję krzyżową u dzieci z alergią na BMK.
Zwiększ ilość białka
Produkty mleczne stanowią dużą część diety dziecka. Warto więc pamiętać, że są one źródłem białka, składników mineralnych takich jak wapń czy fosfor, oraz witamin, np. Witaminy A, D, E, K.
Tak więc komponując dietę dziecka pamiętaj o odpowiedniej podaży białka. Dobrymi źródłami białka są: mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe (np. fasola, soczewica, ciecierzyca), orzechy i nasiona.
Warto też pochylić się nad podażą wapnia. Warto pamiętać o takich produktach jak: fortyfikowane mleka roślinne, nasiona i pestki,
Niedoborami witaminy A, E, K czy fosforu nie musisz się martwić. Zadbaj o urozmaicenie diety i proponuj różne produkty spożywcze, różnokolorowe warzywa i owoce.
A jeśli chodzi o witaminę D, to rekomendacje wskazują, na konieczność suplementacji u dzieci. 🙂
Czytaj etykiety, czyli produkty z ukrytym białkiem mleka
„Niezbędnik Zakupowy” stworzyłam z myślą o Tobie – wyjątkowej, zapracowanej mamie, która każdego dnia dąży do tego, aby jej rodzina była zdrowa, szczęśliwa i dobrze odżywiona.
Wskakuj do swojej skrzynki email i potwierdź zapis. I uwaga! Możliwe, że mail wylądował w spamie, a bez potwierdzonego zapisu nie dostaniesz ode mnie żadnych wiadomości. 🙁
Inne najczęściej zadawane pytania:
Prawdopodobnie tak! Ponad ¾ dzieci wyrasta z niej wraz z przed 5 rokiem życia, część dopiero w wieku nastoletnim.
Zdecydowanie tak!
Jeśli opiekunowie boją się to warto z nimi rozmawiać. Alergia na BMK nie powoduje anafilaksji (czyli stanu zagrażającemu życiu, objawiającego się m.in. dusznością), ale mimo to długotrwałe podawanie mleka i jego przetworów dzieciom z BMK ma poważne konsekwencje dla Twojego dziecka.
Powiem nawet więcej, warto powiedzieć o tym rodzicom innych dzieci u których gościmy z maluchem. To pozwoli im przygotować się na waszą wizytę. 😉
Jakie są potencjalne długoterminowe konsekwencje alergii na białko mleka krowiego dla zdrowia mojego dziecka?
Przede wszystkim prowadzi do zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, niedożywienia ilościowego (energia i białko) i jakościowego (składniki mineralne i witaminy) powodując tym samym wiele niebezpiecznych dla zdrowia powikłań m.in. spowolnienia wzrostu i rozwoju.
Czy moje dziecko może mieć inne alergie pokarmowe oprócz alergii na białko mleka krowiego?
Niestety tak. Alergenami krzyżowymi, które mogą powodować reakcję alergiczną jest także wspomniane mleko kozie (aż 92%), mleko owcze oraz mięso wołowe (10-20%).
Jeśli masz trudności lub nie jesteś pewna, czy podajesz dziecku zbilansowaną dietę, najlepiej jest udać się do dietetyka w celu indywidualnej konsultacji. Rozmowa rozwieje wątpliwości i pozwoli podejść do waszej sytuacji indywidualnie. 🙂
Przykładowe przepisy na dziecięce dania bez mleka: